ماشین های بسته بندی

در بسته بندی اولیه نظیر بسته های کاغذی، قوطی های نوشیدنی، بطری ها و سایر ظروف و بسته بندی ها که از نظر ابعادی تفاوت های اجتناب ناپذیر نسبت به یکدیگر دارند برای فرایند تولید احتیاج به تجهیزات و ماشین آلات دقیق و پر قدرت دارند و اگر این کار صورت نگیرد، بسیار دشوار است که تنظیم سرعت ماشین ها را با یکدیگر متناسب ساخت و یا حتی به یک سرعت ثابت در ماشین دست یافت.

در بسیاری از موارد، کارگران در انجام عملیاتی تکراری مثل پیچیدن بسته بندی با چسباندن برچسب چنان مهارت پیدا می کنند که صرفه اقتصادی حاصل از نصب ماشین های جداگانه برای بسته بندی چندان در خور توجه نمی باشد. برخلاف تولید لوازم خانگی با اتومبیل، ساخت ماشین آلات بسته بندی یک توانمندی بسیار تخصصی را می طلبد. کالاها و بسته بندی های خاص آنها چنان تنوع نامحدودی از نظر مواد و شکل دارند که حتی اگر یک شرکت در زمینه ساخت یک کلاس خاص از ماشین آلات مثلاً ساخت پرکننده های پیستونی متخصص داشته باشند احتمالاً برای هر سفارش جدید ناگزیر به اعمال تغییرات کوچکی خواهد بود تا نیازمندی های یک کالا، بسته بندی آن و تقاضای مشتری را پاسخ دهد.

از این رو ساخت ماشین آلات بسته بندی به روش سفارش انجام می گیرد و با وجود این حتی اگر تقاضاهای مجزا به صورت سفارش انجام گیرد به ویژه اگر هدف از ان تولید یک بسته بندی استاندارد باشد. این سفارشات در یک چارچوب و پیکربندی استاندارد اجرایی می شود، پس از آن، این ماشین استاندارد بر حسب ابعاد و نیازهای خاص بسته بندی، استاندارد و سازگار می شود.

لذا ابتدا باید درباره نوع هر ماشین تصمیم گیری شود که معمولاً موضوع شفافی است. برای مثال:

آیا باید ماشین ضد انفجار باشد، به عبارت دیگر آیا محصول از قابلیت اشتعال برخوردار است؟

آیا ماشین یک دستگاه خاص است یا این که دارای قطعات قابل تعویض می باشد؟

آیا استانداردهای خاصی از نظر بهداشت و ایمنی باید رعایت شود؟

آیا مواد شیمیایی که نیازمند روش های خاص حفاظت در برابر خوردگی هستند یکی از عوامل تشکیل دهنده محصول است؟

آیا جهت حرکت کالا در ماشین بسته بندی باید از چپ به راست باشد یا از راست به چپ؟

هنگام بررسی ماشین های انتخابی به خاطر داشته باشید که یک خط بسته بندی خوب، کار خود را با کمترین لرزش و سر و صدا انجام می دهد. ارتعاشات نشان دهنده وجود نیروهایی سؤال برانگیز است که به شکل غیر متقارن عمل می کند. چارچوب اصلی ماشین باید به اندازه کافی سنگین باشد تا توانایی نگهداری متناسب اجزا متحرک را داشته باشد و همچنین به اندازه کافی سخت باشد که تحت تنش های عملیاتی تاب بر نداشته یا از شکل خارج نشود.

انتقال، حرکت کالا و مواد در فرایند تولید باید آرام و ملایم و کنترل شده بوده و کم ترین تغییر جهت را داشته باشد. حرکت های مکانیکی حتی الامکان باید چرخشی بوده و رفت و برگشتی نباشند.

نقاله هایی که قطعات سنگین را حمل می کند باید در ارتفاع بسیار کم و روی کف زمین نصب شوند و دسترسی بعدی برای انجام عملیات نگهداری و تعمیر آن به سادگی صورت پذیرد.

از به کار گیری موتور و گیربکس به طور معلق در بالای سر کالا باید اجتناب کرد، زیرا در این حالت، در حین تعمیر و نگهداری ممکن است قطرات مواد روانکار یا ضایعات نامطلوب روی کالا بریزد.

قبل از تماس با تولید کنندگان ماشین آلات، باید بررسی جامع و کاملی از این که دقیقاً چه نیازمندی هایی باید توسط ماشین رفع گردد، انجام شود. هزینه خرید، نصب و راه اندازی ماشین آلات ممکن است سنگین باشد. آیا خط تولید پیشنهادی چندان طول عمر خواهد داشت که سرمایه اولیه خود را باز گرداند؟ آیا در آینده فناوری جدید برای جایگزینی وجود نخواهد داشت؟

پشتیبانی کارآمد و تأمین قطعات یکی از مقولات کلیدی فروش ماشین آلات می باشد. آیا سازنده ماشین پیشنهادی، دارای نمایندگی محلی تأمین قطعات می باشد یا باید منتظر ارسال قطعات از نقاط دوردست شد؟! اگر تجهیزاتی از خارج خریداری می شود، دفترچه های راهنما باید به دقت مطالعه شود. گاهی اوقات، این دفترچه ها توسط متصدی محلی ترجمه می شوند که ابزار آنها در این کار رجوع به واژه نامه و جای گذاری کلمه به کلمه بوده است. در این گونه موارد اصطلاحات فنی مناسب انتخاب نشده و یا حتی نامفهوم هستند. اگر فناوری تجهیزات، جدید است، نفرات پشتیبانی و خدمات سرویس و نگهداری نیز باید دوباره آموزش ببینند. با توجه به مطالب گفته شده درباره قابلیت ها و عملکرد ماشین های بسته بندی، اکنون به معرفی انواع آن پرداخته می شود.

ماشین های تولید ظروف و بسته

این نوع ماشین آلات به دسته ای از تجهیزات و دستگاه ها گفته می شود که در جهت تغییر شکل، تبدیل، سر هم کردن و یا ترکیبی از حالت های گفته شده برای تولید هر بسته به کار گرفته می شوند. همان طور که از دسته بندی ماشین آلات مربوطه مشخص است این قبیل از ماشین آلات هم می توانند ظروفی را تولید کنند که هم برای بسته بندی اولیه و هم برای بسته بندی تکمیلی و حمل و نقلی کاربری دارند، لذا علت طبقه بندی این دستگاه ها و تجهیزات فقط در جهت تولید بسته یا شکلی است که می توانند به مواد بدهند تا قابلیت مدنظر را برای بسته بندی های نامبرده فراهم کنند.

کیفیت مرغوب بسته های تولیدی و پاسخگویی به انتظارات کاربران نیز از جمله موارد مهمی است که باز به خود تجهیزات و توانمندی ماشین آلات و دستگاه های مربوطه وابسته است. لذا همه این قبیل ماشین آلات باید دارای مشخصه استاندارد و گواهینامه های مربوطه باشند.

- ماشین آلات تولید ظروف و بسته های چوبی؛

- ماشین آلات تولید ظروف و بسته های پلاستیکی؛

- ماشین آلات تولید ظروف و بسته های کاغذی و مقوایی؛

- ماشین آلات تولید بسته های منسوج ؛

- ماشین آلات تولید ظروف و بسته های فلزی؛

- ماشین آلات تولید ظروف شیشه ای.

ماشین های عملیات بسته بندی

این دسته از ماشین آلات با توجه به مواد قابل شکل گیری برای بسته بندی محصولات مختلف تعریف شده اند و در آنها مراحل دریافت، پر کردن، ترتیب قرار گرفتن کالا در بسته، دربندی، چاپ و علائم طراحی شده اند. نکات قابل ملاحظه در این ماشین آلات عبارتند از:

۱) اگر وسایل یا ماشین های بسته بندی در کارگاه بسته بندی یا فرایند بسته بندی کالا از قبل موجود باشد، نوع مواد و ابعاد آنها باید کنترل شوند؛

۲) تجهیزات بسته بندی خودکار، وسایل دقیق تری را در ابعاد وسیع و دائمی نسبت به مواد مورد بسته بندی تعبیه می کند؛

۳) در صورتی که قرار است بسته بندی به روش دستی انجام گیرد، باید نوع بسته بندی و مواد طوری انتخاب شوند که این عمل به موقع و با سرعت مورد نظر امکان پذیر باشد؛

4) در صورتی که قرار است برای بسته بندی از ماشین استفاده شود، باید ظرفیت کافی و مکان مناسب برای آن وجود داشته باشد. آمادگی و مهارت های کارمندان نیز مهم است.

ماشین های دوخت و شکل دهنده

ماشین آلات دوخت و شکل دهنده، تجهیزاتی هستند که جهت دوخت های طولی و عرضی موادی از قبیل پاکت های سلولزی، چند لایه ها، گونی کنفی و اغلب منسوج پلیمری می توان استفاده کرد و با روش های دستی و خودکار ثابت قابل بهره برداری هستند. مواد اولیه و مصرفی مورد استفاده عبارتند از:

الف - انواع نخ دربندی کیسه شامل نخ پنبه، پلی استر، ویسکوز، کنف، جوت و قپانی؛

ب - انواع نخ پلی استر، پنبه و ویسکوز برای دستگاه دوخت؛

ج - انواع نخ به صورت ساده و روغن خورده واکس خورده)؛

د - نوارهای کاغذی در محل دوخت کیسه ها؛

ه - انواع میخ منگنه متوسط و درشت؛

و - انواع رنگ و حلال؛

ز - انواع استامپ، جوهر و ..

ح - انواع چسب مایع و هات ملت؛

ط – انواع برچسب، آب چسب، خود چسب و ...؛

ی – کارت های شناسایی و تگ ها؛

ک – کیسه های منسوج آماده، تک لایه، دو لایه از الیاف طبیعی، مصنوعی و ...؛

ماشین های بسته بندی حجمی

با توجه به نوع سیستم پرکن (حجمی دوار چند پیمانه ای) برای بسته بندی محصولاتی از قبیل خشکبار، حبوبات، ماکارونی فرم دار، چای و انواع محصولات به شکل گرانولی می توان از دستگاه بسته بندی حجمی استفاده کرد. مکانیزم دستگاه به صورت مکانیکی و پنوماتیکی بوده و بسته هایی که این دستگاه به صورت خروجی ارائه می دهد از عرض ۷۰ الی ۱۷۰ میلی متر و ارتفاع ۵۰ تا ۲۸۰ میلی متر با وزن تقریبی ۲۰ تا ۱۰۰۰ گرم است. مواد اولیه ای برای تهیه بسته می تواند از انواع پلیمرها و کامپوزیت ها(چند لایه ها) باشد.

ماشین های بسته بندی وزنی

در ماشین آلات توزین کننده در صنعت بسته بندی، معروف به دستگاه های وزنی هستند که برای بسته بندی انواع مواد به صورت پودر، گرانول و دانه ای به کار می روند. سیستم اصلی این ماشین آلات بر اساس مقدار وزنی است که به صورت برنامه به قسمت نرم افزار دستگاه داده شده است تا کالای مورد نظر را برحسب مقدار وزن درخواستی تفکیک کند و در داخل بسته های مورد نظر قرار داده و عملیات بسته بندی آن را انجام دهد.

برای بسته بندی انواع محصولات غذایی (تافی، حبوبات، خشکبار، چای، سبزی خشک و ...) به کار گرفته می شود.

مواد اولیه ای که برای پوشش دادن به کالا استفاده می شود، می تواند از نوع فیلم های مختلف بسته بندی از قبیل OPP، پی وی سی، پلی اتیلن و فیلم های چند لایه باشد. بسته هایی که از این نوع به دست می آید معروف به نوع بالشی سه دوخت(پاکتی) است.

ماشین های پرکن و پالت کننده

به طور کلی دستگاه های پرکن به چهار نوع تقسیم می شوند. نوع اول، پرکن مایعات، نیمه مایعات و محصولات غلیظ است؛ نوع دوم، پرکن ذرات پودری شکل (گرانولی) است؛ نوع سوم؛ پرکن بسته های تکمیلی ظروف کوچک تر نظیر بسته های کارتنی از بطری، بطری های شیشه ای است؛ نوع چهارم، پرکن مایعات و کالاهای قطعه ای است.

هر یک از پرکن های نام برده شده، ممکن است از انواع انرژی و سیستم های مختلف استفاده کنند. این پرکن ها دستی، نیمه خودکار با تمام خودکار هستند و عملیات پر کردن را تحت شرایط خط یا اسپتیک و ... انجام می دهند. در این جا فقط به پرکن های ساده اشاره می شود. ماشین آلات پالت کننده نیز به طور برنامه ریزی شده، عمل چیدن کالا را روی پالت انجام می دهند. این ماشین آلات در کارخانه های تولیدی تمام خودکار که حجم تولید آنها بسیار زیاد است، کاربرد دارند.

دربندی بسته های فلزی

در بسته بندی های فلزی پس از عملیات پر کردن، باید ارتباط بسته با عوامل محیط و فضای اطراف به وسیله در یا سایر تمهیدات قطع گردد. دربندی نیز نظیر پر کردن می تواند دستی، نیمه خودکار و خودکار باشد. اصولاً بنا به حساسیت نوع کالا، ارتباط کالا با محیط زیست و ویژگی های ظروف فلزی، عملیات دربندی باید با اصول استاندارد خط تولید مطابقت داشته باشد. دربندی این گونه مواد بسته بندی روی ظروفي نظیر تیوپ، بشکه ها، سطل ها، قوطی ها، جعبه ها و سینی ها انجام می گیرد.

ماشین های شرینک و استرچ

برای بسته بندی شرینک، کالا به وسیله یک فیلم مناسب برای شرینک، پوشش داده می شود که این پوشش در ابتدا دارای دهانه باز و منعطف است. سپس قسمت های باز آن سیل می شود. ممکن است یک طرف یا همه اطراف بسته با توجه به نوع فیلم و درخواست مشتری مسدود شود. سپس فیلم پوشش یافته روی کالا در اثر اعمال حرارت (مثلاً با عبور از یک تونل حرارتی) جمع شده و کالا را محکم در بر می گیرد. اعمال حرارت ممکن است توسط تجهیزات دستی یا به وسیله ماشین آلات نیمه خودکار و تمام خودکار صورت گیرد. فیلم شرینک برای ماشین آلات نیمه خودکار اغلب به صورت یک ورقه که از وسط تا شده است، می باشد.

سیستم تمام خودکار به فیلم های با قابلیت سیل خوب و ماشین کاری مناسب (شامل چقرمگی، تافنس کافی، لیزری یا لغزندگی زیاد) نیازمند می باشد. فیلمی نظيرP.V.C به دلیل چسبندگی و شل بودن اغلب مشکلاتی را در ماشین آلات تمام خودکار به وجود می آورد. ماشین آلات شرینک را به طور ساده می توان با توجه به سیستم و نوع بسته بندی طبقه بندی کرد.