سبد خرید شما خالی است!
انواع بسته بندی
طبقات بسته بندی
برای کاربردی کردن وظایف مؤثر در بسته بندی، می توان به سه نوع از طبقات بسته بندی به شرح زیر اشاره کرد:
- بسته های بزرگ حمل و نقل که اصطلاحاً بسته های صادراتی نیز گفته می شوند؛
- بسته های کوچک حمل ونقل جهت جابه جایی کالا در مسافت های کوتاه؛
- بسته های مصرفی که معمولاً به دست مصرف کننده نهایی می رسند.
هر یک از طبقات فوق با توجه به وظیفه ای که بر عهده دارند باید از طراحی و ویژگی های معینی برخوردار باشند.
بسته های بزرگ حمل ونقل
در این نوع بسته بندی ها بیشتر به مسئله حفاظت و نگهداری کالا توجه می شود. بسته بندی های بزرگ وظیفه حفظ و سلامت کالا را در مسافت های طولانی و مراحل گوناگون بر عهده دارند و باید دارای استحکام کافی جهت تحمل عوامل مختلف فیزیکی و شیمیایی مؤثر در حمل و نقل باشند. این بسته ها معمولاً تحت تأثیر عوامل زیر قرار می گیرند و باید به گونه ای انتخاب و طراحی شوند تا بتوانند در مقابل آنها مقاومت کنند. در ادامه خصوصیات کلی بسته بندی بگ این باکس (کیسه در جعبه) به عنوان نمونه معرفی می شود.
1) تحمل فشار ناشی از روی هم چیدن کالا در هنگام حمل ونقل؛
۲) تحمل لرزش بر اثر تکان وسایل نقلیه به ویژه در جاده ها؛
۳) تحمل ضربه در مراحل مختلف جابه جایی کالا با سنوط بسنه؛
4) مقاومت در برابر تأثیر عوامل جوی مانند رطوبت و حرارت.
بسته های کوچک حمل ونقل جهت جابه جایی کالا در مسافت های کوتاه
این نوع بسته ها نیز باید خواص گفته شده در گروه اول را متناسب با کیفیت حمل ونقل در داخل کشور و در مسافت های کوچک تر داشته باشند. در ادامه خصوصیات کلی بسته بندی شرینک به عنوان نمونه معرفی شده است.
۱) از وزن سبکی برخوردار هستند؛
۲) بسته به نوع ماده پلاستیکی سخت یا قابل انعطاف هستند.
۳) تهیه بسته با شکل های گوناگون، رنگ ها و ابعاد دلخواه میسر می باشد؛
4) اغلب استحکام مکانیکی و مقاومت بالایی در برابر مایعات را دارند؛
۵) پایداری شیمیایی بالایی دارند؛
۹) دارای قابلیت بازیافت و استفاده مجدد هستند ( به جز در موارد خاص)؛
۷) قابلیت چاپ، تزئین و جلوه بسیار مطلوبی دارند.
بسته های مصرفی
در این نوع بسته بندی ها علاوه بر رعایت قابلیت حفاظت در شرایط ویژه، باید به عامل ارتباط و تبلیغ نیز توجه شود؛ بنابراین طراحی یکی از ویژگی های این نوع از بسته بندی هاست. در برخی از انواع آنها به ویژه بسته بندی های بهداشتی باید ملاحظات خاصی را در نظر گرفت تا از به خطر افتادن سلامت جامعه جلوگیری شود. این بسته ها باید متناسب با نیاز مصرف کننده، موارد زیر را پاسخگو باشند. در ادامه خصوصیات کلی بسته های آیروسل به عنوان نمونه معرفی شده است.
۱) قابلیت تهیه بسته با اندازه و فرم های متنوع؛
۲) استحکام مکانیکی بالا؛|
۳) دارای تسهیلات خوب در حمل و نقل و انبار کردن کالا؛
4) مقاومت در شرایط محیطی مختلف و حفظ کالاهای بسیار حساس برای مدت طولانی؛
۵) قابلیت بازیافت خوب؛
6) تأمین مقدار مناسبی از محصول با توجه به موارد مصرف آن؛
۷) سهولت استفاده از کالا؛
۸) سهولت انتقال پیام محتوی درون پسته از طریق طراحی مناسب حجم، شکل و متن و نوشتار اطلاعات؛
۹) سهولت در دسترس قرار دادن مواد از نظر شکل بسته و غیره به طوری که بتوان آن را در معرض دید قرار داد.
کارکردهای اصلی بسته بندی با توجه به سطوح بسته بندی و نیازهای کاربر در نظر گرفته شده و دارای درجات اهميت متفاوت هستند. این موضوع که چندین سطح ممکن است در جهت کارکردهای خاص یک کالا به کار گرفته شوند، موضوعی طبیعی است. به عنوان مثال بسته بندی اولیه برای یک قطعه صنعتی (لوازم یدکی) پاکت پلاستیکی است که دارای هیچ طرح تزئینی نمی باشد. کارکرد اصلی آن فقط جهت دربر گرفتن و نگهداری کالا برای مقابله با عوامل محیطی به ویژه رطوبت است.
بسته بندی ثانویه، ممکن است جعبه مقوایی باشد، این جعبه به نوعی محافظت فیزیکی را برای محصول فراهم آورده و توانایی بسته بندی را جهت اطلاع رسانی به مشتری و ایجاد انگیزه برای خرید افزایش می دهد. دوازده عدد از همین جعبه ها، درون یک بسته مخصوص نظیر بسته بندی چوبی جای می گیرند و عملیات حمل و نقل کالا را صورت می دهد. آن وقت می توان گفت که لوازم یدکی مورد نظر دارای بسته ای مناسب می باشند که در همه موارد حمل و نقل، توزیع و مصرف به موقع کالا، کاربرد دارد.
در مواردی نیز نوعی بسته بندی مورد نیاز واقع می شود که بتواند همه کارکردها را در یک مرحله ارایه دهد. مثلا بسته بندی اولیه برای کالاهای سنگین باید به اندازه کافی قوی باشد تا از محصول محافظت کامل را به عمل آورد و قابلیت نگهداری محصول به هنگام جابه جایی را نیز داشته باشد و کلیه اطلاعات لازم جهت اطلاع رسانی و انگیزه مشتری بر روی همین بسته بندی اعمال شود.
سطوح بسته بندی
هنگام بحث در مورد کارکردهای بسته بندی، باید توجه داشت که بسته بندی دارای سطوح متفاوتی به شرح زیر است:
الف- بسته بندی اولیه
بسته بندی اولیه، نخستین لابه برات يجيدن و نگهداری کالا است. این لایه، کالا را
بدون واسطه در بر می گیرد.
ب - بسته بندی ثانویه
بسته بندی ثانویه لایه ای برای پیچیدن و نگهداری بسته بندی اولیه می باشد.
ج- بسته بندی توزیع
بسته بندی توزیع عبارتست از لایه ای برای پیچیدن و نگهداری که هدف اولیه به کارگیری آن، محافظت از محصول در خلال توزیع و فراهم آوردن تسهیلات لازم برای جابه جایی کالا می باشد.
د- واحد بار
تعدادی بسته بندی توزیع که به منظور جابه جایی مکانیکی، انبارداری و حمل ونقل چنان در کنار یکدیگر قرار گرفته اند که یک واحد بار مجزا را تشکیل می دهند.
ل- بسته بندی صنعتی
بسته بندی صنعتی، نوعی بسته بندی است که برای تحویل کالا از یک تولیدکننده به تولید کننده دیگر به کار می رود. بسته بندی صنعتی اغلب حاوی محصولی است که باید تحت عمليات بعدی قرار گیرد.
اشكال بسته بندی
اینک به تعریف برخی مفاهیم و اشکال مختلف بسته بندی که از مواد اولیه متفاوت تهیه می شوند، می پردازیم:
- بطری: بسته ای که دارای گردن است. قطر گردن بطری از بدنه آن کمتر بوده و فقط دارای یک دهانه جهت خروج محتوین است. منطع آن می تواند گرد، مربع، مستطیل، بیضی با ترکیبی از این اشکال باشد. جنس بطری معمولاً از شن و پلاستیک است ولی از جنس های دیگر نیز می تواند باشد.
- قرابه: یک بطری یا ظرف مشابه آن که از شیشه، سفال، پلاستیک، فلز و ... ساخته شده و ظرفیت آن بین 355/ 11 تاه 205 / 49 لیتر(۳ تا ۱۳ گالن) است. به عنوان بسته بندی حمل و نقلی برای آب نوشیدنی، محصولات تقطیر شده، مایعات خورنده و ... در جایی که ظرف تکمیلی دیگری برای پوشش خارجی آن استفاده نمی شود، کاربرد دارد.
- جار: یک لوله سخت (استوانه توخالی) با انتهای صاف و مسدود و دهانه باز و گشاد(مثل شیشه مربا) است.
- کوزه: نوعی بطری با ظرفیت 892/ 1 لیتر(نیم ۱ / ۵ گالن) یا بیشتر است که یک دستگیره دارد و از جنس سفال، شیشه، پلاستیک و ... ساخته شده و معمولاً برای بسته بندی مواد شیمیایی نظیر اسید سولفوریک و ... استفاده می شود.
- ويال: ظرف استوانه ای کوچک از جنس شیشه است که گردن، شانه و دهانه دارد و می توان با انواع چوب پنبه، درپوش فلزی، لاستیکی، پلاستیکی و ... در آن را بست. ظرفیت ویال کم است و معمولاً برای بسته بندی دارو استفاده می شود.
- آمپول: ظرف کوچک ساخته شده از لوله شیشه ای یا پلاستیکی است که در انتها کشیده و بعد از پر کردن (با روش فوزیون)، بسته شده اند. ته آمپول می تواند صاف، کشیده شده یا محدب کشیده شده یا محدب باشد. خروج محتوی آمپول با شکستن ساقه شیشه میسر می شود.
- جعبه: به طور کلی یک بسته سخت است که معمولاً سطوح جانبی آن به صورت چهار دیواری است. جعبه فلوت دار و جعبه فیبری از جنس مقوا هستند که دارای سه بعد بوده ولی به عنوان بسته بندی حمل و نقلی استفاده نمی شوند. جعبه های چوبی، تخته چند لایه، پلاستیکی، فلزی و کامپوزیت دارای پنج یا شش سطح اند که غالب برای حمل و نقل استفاده می شوند. بسته های کارتنی نیز جعبه های تهیه شده از مقوای فلوت دار هستند که برای حمل و نقل استفاده می شوند.
- قوطی: به طور کلی ظرفی با ظرفیت کمتر از 85/ 37 ليتر(۱۰گالن) است ولی وقتی به عنوان قوطی فلزی معرفی می شود، منظور ظروف سختی است که معمولا از ورق فولاد، آلومینیوم، مس یا سایر فلزات با ضخامت 5/0 میلی متر یا کمتر ساخته شده اند. قوطی معمولاً به بسته هایی که دیوارض جانبی آنها یک تکه باشد، اطلاق می شود. قوطی های مقوایی، ظروف سختی از جنس فیبر هستند که ممکن است با مواد مختلف، پوشش آستر و اندود شوند و با استفاده از کاغذ و مقوا به صورت مارپیچی یا روش های دیگر تولید گردند. مقطع این قوطی ها می تواند گرد، مربع، بيضی، مستطيل و اشكال مشابه باشد. قوطی های پلاستیکی مشابه قوطی های فلزی بوده و قوطی های کامپوزیت ممکن است دارای سر و ته فلزی، آستر فویل آلومینیوم و ... باشند.
- کانتینر: به طور کلی کانتینر به ظرف یا بسته ای که در بسته بندی یا حمل ونقل استفاده می شود، اطلاق می گردد. اغلب منظور محفظه های بزرگی است که در پشت کفی تریلی، درون کشتی، هواپیما و قطار قرار می گیرد. دارای در بوده و قابل استفاده مجدد است که توسط بسته های دیگر، پر می شود. لفظ کانتینر به عنوان بسته های حمل و نقلی نیز به کار می رود.
- سطل: سطل یک ظرف با سطح مقطع کرده است که می تواند به صورت استوانه و مخروط ناقص باشد. سطل ها از جنس فولاد. ورق سیاه، فیبر، چوب، قلع، پلاستیک و ... تهیه می شوند و دارای دستگیره حمل آویز هستند. ظرفیت سطل ها 45/42 ليتر( ۱۲ گالن) یا کمتر بوده و نوع فلزی آن معمولاً از ورق فولاد با ضخامت بالا تهیه می شود. همچنین می تواند دارای در متحرک یا از نوع دیگر باشد. سطل های چوبی استوانه ای دارای دهانه بازی هستند که با تسمه یا لوازم دیگر پوشیده می شوند. سطل های فیبری از نوارهای فیبری ساخته می شوند و به عنوان بسته های حمل ونقلی اوزان متجاوز از ۲۷۱۸۰ گرم (60 پوند) و نه بیشتر از 925/18 ليتر (۵ گالن)، کاربرد دارند. در مورد سطل های فیبری قطر سطح پایینی همواره کمتر از قطر بالایی بوده و به شکل مخروط ناقص است.
- تیوب جمع شو: یک لوله استوانه ای شکل نازک با یک گردن و دهانه مناسب است. تیوب ها معمولاً از ته پر می شوند و انتهای آنها پس از تاشدن (چین خوردن) پرسن یا جوش می شود.
- تیوب پلاستیکی: نظیر تیوب های قابل جمع شو (قابل چین خوردن) که توسط فرآیند اکستروژن ساخته می شوند.
- پالت: یک سکوی قابل حمل با ارتفاع پایین که برای تسهیل حمل و نقل، جابه جایی و ذخیره سازی استفاده می شود. جنس پالت از چوب، فلز، پلاستیک، فیبر یا ترکیبی از آنها می باشد.
- باکس پالت: پالت هایی که دارای دیوارض جانبی هستند.
- سینی: حفره ها و ظروف ساخته شده از فیبر، مقوای فلوت دار و اخيراً پلاستیک و جنس های دیگر که برای بسته بندی کالا (نظير ظروف یکبار مصرف)، که به منظور جلوگیری از تمام کالاها با یکدیگر و جلوگیری از ضربه (نظیر شانه تخم مرغ) به کار می روند.
- بشکه: به طور کلی یک ظرف استوانه ای حمل ونقلی است؛ بدون جعبه و صندوق از جنس فلز، پلاستیک، چوب، فیبر، تخته چند لایه یا کامپوزیت که ممکن است آستر داشته، چاپ شده یا پوشش یافته باشد. انتهای بشکه می تواند توسط انواع درها و با استفاده از باندهای قفلی، پوشش تلسکوپی با نوار چسب و میخ مسدود شود. بشکه های فیبری برای کالاهای مایع، جامد و نیمه مایع ساخته می شوند.
- چلیک: چلیک یک ظرف استوانه ای شکم دار است که طول آن بیشتر از عرض آن است. این بسته دارای دو انتها یا سر با قطر برابر است. جنس چلیک از فولاد، آلومینیوم، چوب، پلاستیک یا از مواد کامپوزیت است. قابل ذکر است که بسته های استوانه ای از جنس فیبر و تخته چند لا به اشتباه، چلیک خوانده می شوند.
- قرقره: یک استوانه با یک گوشه یا قاب در هر انتها و یک سوراخ محوری است. قرقره برای پیچیدن مواد قابل انعطاف، سیم و ... به کار می رود.
- صندوق: بسته ای سخت بوده که ساختار آن به صورت چهار چوب است. این اسکلت با میخ، تسمه و سایر روش های دیگر به هم متصل می شوند. چهارچوب ها (اسکلت) ممکن است پوشش شده یا نشده باشند.
- کیسه: یک بسته ابتدایی شکل گرفته از مواد قابل انعطاف است که به صورت یک یا چند لایه و با یک یا چند ماده تولید می شود. کیسه ها از کاغذ، فویل فلزی، سلولز، فیلم پلاستیکی، منسوج یا ترکیبی از آنها تولید می شوند.
- ساک: معمولاً مترادف کیسه است ولی اغلب، منظور کیسه های حمل ونقل و با ظرفیت بالاست.
- روده: بسته بندی به شکل روده با مواد قابل انعطاف نظیر فیلم پلاستیکی، کاغذ، فویل آلومینیوم و ... است که سر و ته آن مسدود، پیچیده یا با سیم بسته می شود.
- آیروسل: بسته هایی که:
- مقاومت به نفوذ گاز دارند؛
- یک عدد شیر دارند؛
- کالا درون آنها محبوس است؛
- یک نازل که کالا را از درون بسته خارج می کند و بر آن قابلیت باز شدن را دارد. در بسته های آیروسل ذرات به صورت گاز از قوطی خارج می شوند. جنس این بسته می تواند فلز، شیشه، پلاستیک، کامپوزیت و به صورت یک یا چند لایه باشد.
- سبد: یک بسته با ظرفیت متغیر که از الیاف، رشته ها با صفحات باریک حصیر و سایر مواد سلولزی و پلیمری که با هم بافته شده اند یا همدیگر را به طور متقاطع قطع کرده اند، تهیه می شود.
- شرینک: کالا با فیلم های پلاستیکی قابل جمع شو در اثر حرارت بسته بندی می شوند؛ فیلم کالا را می پوشاند و پس از اعمال حرارت، جمع شده و کالا را محکم در بر می گیرد.
- استرچ: لفاف پیچی با فیلم های قابل انعطاف که قابلیت کش آمدن دارند.
- کارتن: جعبه های فلوت دار تاشو که از مقوا یا پلاستیک تهیه می شوند و به عنوان بسته های حمل ونقلی به کار می روند.
- پاکت: یک کیسه قابل انعطاف که فقط دارای دو سطح است. سه طرف بسته مسدود بوده و از یک طرف به منظور قرار گرفتن کالا درون بسته (پر کردن)، باز است. پس از پر شدن، دهانه پاکت با استفاده از چسب، سیل، گیره و سایر روش ها مسدود می گردد.
- لفاف: مواد قابل انعطافی است که برای پیچیدن کالا و پوشش، بدون شکل هندسی خاص استفاده می شود.
باماچاپ متخصص طراحی بسته بندی و جعبه سازی با بالاترین کیفیت، آماده دریافت سفارشات شما می باشد
