مواد اولیه کاغذ و مقوا در بسته بندی

به طور کلی برای ساخت کارتن از چند نوع کاغذ صنعتی و مقوا استفاده می شود. مقوا را به صورت دقیق می توان به عنوان «کاغذ سفت و ضخیم» تعریف کرد. تلاش شده است تا تعریف دقیقی برای مقوا ارائه شود اما تا امروز، هنوز مرز مشخصی بین کاغذ و مقوا از نظر ساختار ورقه (جرم پایه یا ضخامت) یا دستگاه های ورقه ساز که مورد قبول همگان باشد، تعیین نشده است.

جهت آشنایی با این صنعت ابتدا در ذیل به تعریف اختصاری چند نوع کاغذ و مقوای مورد استفاده در بسته بندی می پردازیم.

تعریف کاغذ: کاغذ صفحه ای است که پس از خارج کردن آب از سوسپانسیونی از الیاف سلولزی به دست می آید.

مقوای لاینر: مقوایی که حداقل دو لایه دارد و کیفیت لایه رویی بهتر است.

مقوای بسته بندی مواد غذایی: مقوایی یک یا چند لایه برای بسته بندی مواد غذایی که معمولاً از خمیر کاغذ رنگبری شده کاملاً نو (دست نخورده یا بکر) تهیه می شود.

مقوای کارتن: مقوایی چند لایه که برای تهیه کارتن به کار می رود.

لایه رویی را از خمیر نو و بقیه لایه ها را می توان از الیاف بازیافتی (ضایعات بازیافت شده) تهیه کرد.

مقوای پایه: مقوایی که بعدأ رویه دار خواهد شد.

جهت طولی: جهت کاغذ که با جهت حرکت لایه الیاف سلولز بر روی ماشین کاغذسازی هم سو باشد.

جهت عرضی: جهت کاغذ که عمود بر جهت ماشین باشد.

در همه انواع مقوا، استحکام و پیوستگی بین لایه های مقوای چندلا یا «پیوند بین لایه ها» مهم است؛ به ویژه در کارتن سازی اهمیت ویژه ای دارد.

از آنجایی که ویژگی های کاغذ و مقوا تا حد زیادی به خصوصیات چوب و خمیر کاغذ بستگی دارد، ابتدا به صورت مختصر ساختمان چوب مورد بررسی قرار می گیرد و سپس انواع مقواها و کاغذها که در تهیه بسته یا جعبه مقوایی نقش دارند، معرفی می شوند.

کاغذ در حال حاضر از سه منبع تهیه می شود که به ترتیب عبارتند از:

• چوب؛
• گیاهان غیرچوبی؛
• الیاف بازیافتی.

چوب، منبع اصلی تأمین الیاف سلولزی مورد نیاز صنایع کاغذسازی است. امروزه چوب ۹۳ درصد منابع الياف را تأمین می کند؛ در حالی که منابع غیر چوبی، عمدتاً باگاس (تفاله نیشکر)، کاه و کلش و خیزران، بقیه الیاف سلولزی مورد نیاز را تامین می کنند و تقریبا به فراورده های کاغذی به صورت الیاف دست دوم بازیابی می شوند.

انواع کاغذ و مقوای مورد استفاده در بسته بندی

انواع بسیار متنوعی از کاغذ و مقوا موجود است که هر یک خواص متفاوتی از خود نشان می دهند. این خواص با توجه به خصوصیات محصول و انتظاراتی که از بسته بندی داریم، تطبیق داده می شوند.

قبل از این که به انواع کاغذ، مقوا و مواد مختلف مورد استفاده اشاره شود، ذکر این نکته ضروری است که کوبیدن خمیر، پالایش و سایر مراحل تولید خمیر کاغذ سبب می شود که کاغذهای مختلف و با خصوصیات متنوع به دست آید. به عنوان مثال کاغذ نسبتا مقاوم به چربی با استفاده از همین عملیات قابل حصول می باشد. همچنین با انواع مواد شیمیایی نظیر اسید سولفوریک یا اندود کردن کاغذ با مواد مختلف، می توان انواع متنوعی از کاغذ و مقوا را به دست آورد.

• کاغذ صنعتی

یک نام گذاری عمومی برای کلیه کاغذهای مورد استفاده در صنعت است.

• کاغذ کرافت

کاغذی است که از خمیر تولیدی به روش کرافت، با حداقل ۸۰ درصد خمیر سولفات تهیه می شود و از مقاومت کششی بالا برخوردار بوده و در رنگ های قهوه ای و سفید تولید می شود. این کاغذ قوی و ارزان بوده و برای تهیه گیف، ساک های کاغذی، کیسه های چند لایه، پاکت، نوار چسب کاغذی و محصولات مشابه استفاده می شود. این کاغذها با گرماژ ۳۸ تا ۹۰ گرم بر متر مربع تولید می شوند.

• کاغذهای روکش صنایع چوبی

کاغذهای کرافتی که با رزین اشباع می گردند و در صفحات رویه در و کابینت و فیلم های انعطاف پذیر به کار می روند. در این تولید ماهیت کاغذی از بین می رود.

• کاغذهای محافظ

کاغذهای کرافتی که در صنعت فولاد برای حفاظت ورقه های فولادی به کار می روند. این کاغذها باید کاملاً تمیز و صاف بوده تا به سطح ورقه های فولادی صدمه ای نرساند.

• کاغذهای الکتریکی

کاغذهایی که بنا به نوع ساخت و مورد استفاده می توانند در برابر خواص الکتریکی از خود عکس العمل نشان دهند. از این نوع کاغذها می توان به کار کابل، کاغذ خازن، کاغذ سیم پیچی و کاغذ عایق برق اشاره کرد.

• کاغذ قیراندود

به کاغذهایی گفته می شود که یک طرف آن به قیر آغشته یا هر دو طرف ازقیر اشباع شده است و در نتیجه نسبت به عبور آب و یا در موارد لزوم نسبت به بخار آب مقاومت می کند. این نوع کاغذها به سه دسته تقسیم می شوند:

الف) کاغذ غيرقابل نفوذ به آب که شامل دو لایه کاغذ کرافت قیر اندود شده باشد.

ب) کاغذهای غیر قابل نفوذ به آب که شامل دو لایه کاغذ کرافت قیر اندود شده است که با الیاف کنف و یا پنبه که طول الياف آنها ۲۰ تا ۳۰ میلی متر باشد، تقویت شده است.

ج) کاغذهای غیرقابل نفوذ به آب که شامل یک لایه پارچه زبر و یک لایه کاغذ کرافت قیراندود شده باشد.

7- کاغذ کرافت سبک

کاغذهایی از نوع کاغذ کرافت معمولی و کرافت کشش متوسط یا کرافت کشش زیاد است که از خمیر کاغذ سولفات رنگ بری شده و رنگ بری نشده با جرم پایه ۱۰۰ گرم بر متر مربع تهیه شده اند. مقاومت پارگی آن بسیار زیاد و مقاومت کششی آن در جهت طولی و عرضی کاغذ بسیار زیاد می باشد و جهت مصارف پاکت های سیمان، مواد شیمیایی و خوراکی کاربرد دارد.

۸- کاغذ کرافت با کشش زیاد

نوعی کاغذ کرافت است که در حین تولید به نحوی ساخته می شود که پس از خشک شدن الياف آن مقاومت کششی بیشتری نسبت به سایر کاغذهای کرافت داشته و در نهایت این کاغذ خاصیت انعطاف پذیری و مقاومت بیشتری را در جهت ساخت ماشین کاغذ دارا می باشد.

9- کاغذ کرافت با کشش متوسط

کاغذ کرافتی است که مقاومت کششی کمتری نسبت به کاغذ کرافت با کشش زیاد دارد.

۱۰- کاغذ کرافت لاينر

کاغذ کرافتی است که اکثراً برای لایه های بیرونی مقوای کنگره ای و همچنین در ساختارهای چند لایه ای کاغذ بسته بندی مورد استفاده قرار می گیرد. معمولاً ساختار دو لایه دارد و از خمیر کاغذ کرافت رنگ بری نشده (قهوه ای) پر بازده تهیه می گردد. این نوع کاغذ از حداقل ۸۰ درصد خمیر کاغذ بکر مناسب و حداکثر ۲۰ درصد الياف بازیافتی ساخته می شود.

۱۱- کاغذ تست لاینر

در این نوع کاغذ، خمیر کاغذ بازیافتی لایه اصلی را تشکیل می دهد. سطح رویی را با لایه نازکی از خمیر کاغذ که دارای درصد بالایی از الیاف بکر رنگ بری شده است، پوشش می دهند و معمولاً دارای آهار نشاسته می باشد. به این ترتیب کاغذی با کیفیت و مقاومت کمتر نسبت به کاغذ کرافت لاينر تولید می شود. چنانچه لایه رویی از خمیر بازیافتی سفید با مقداری خمیر کاغذ بكر سفید ساخته شود، به نام کاغذ تست لاينر سفید نامیده می شود.

۱۲- کاغذ فلوتینگ یا کنگره ای

کاغذی است با سختی و قابلیت کنگره شدن زیاد که به عنوان کاغذ پایه لایه میانی کارتن مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع کاغذ بدون آهار سطحی ولی دارای آهار داخلی است که پس از کنگره ای شدن در تولید ورق کارتن مصرف می شود. این کاغذ معمولاً از خمیر کاغذ پر بازده(NSSC) و حداکثر ۲۰ درصد الیاف بازیافتی تهیه می شود.

13- کاغذ شرنز

این نوع کاغذها از انواع کاغذ و مقواهای بازیافتی ساخته می شوند که بدون آهار بوده و در آن خمیر بکر وجود ندارد؛ بنابراین مقاومت آن از یک حد معینی بیشتر نیست. به علاوه این نوع کاغذها در مقابل رطوبت نیز آسیب پذیر هستند.

14- کاغذ کرپ دار

یک نوع کاغذ کرافت است که در حین تولید، عمل کرپ دار شدن بر روی آن صورت می گیرد به نحوی که این کاغذ خاصیت انعطاف پذیری و مقاومت بیشتری نسبت به کاغذهای کرافت داشته باشد.

۱۰- کاغذ سولفیت

کاغذ سولفیت یک اصطلاح عمومی برای کاغذهایی است که باید دارای حداقل ۵۰ درصد خمیر کاغذ تولیدی به روش سولفیت رنگبری شده یا رنگبری نشده باشند. به علاوه این کاغذها می توانند همراه با درصدی از خمیر کاغذ سولفات با خمیر کاغذ فرایند مکانیکی تهیه شوند.

۱۹- کاغذ لفاف سبک

این نوع کاغذ از خمیر کاغذ شیمیایی رنگبری شده تهیه می شود و عاری از خمیر کاغذ مکانیکی می باشد. از این نوع کاغذها به عنوان کاغذ بسته بندی و لفاف به طرق مختلف استفاده می شود. چنانچه به عنوان لفاف اصلی یا به تنهایی برای محافظت (لایه گذاری) از کالا به کار روند، جرم پایه ۱۶ تا ۲۰ گرم بر متر مربع داشته و برای موارد دیگر بسته بندی، جرم پایه ۲۰ تا ۶۰ گرم دارند. این کاغذها سفید یا رنگی بوده و اگر برای پیچیدن زیورآلات، نقره آلات و یا دیگر فلزات مشابه مورد استفاده قرار گیرند، باید با توجه به نوع فلز، آزمایشاتی بر روی آنها در مورد لکه دار شدن و تیره شدن فلزات انجام شود. به عنوان مثال، برای پیچیدن فلزات گرانبها این کاغذها باید عاری از اسید بوده و PH آنها متمایل به قلیایی باشد. علاوه بر این که باید حداکثر میزان یون کلرید محلول در آب 1/0 درصد و یون سولفات محلول در آب

۲۵/0 درصد باشد (تا بر روی این فلزات تأثیر نگذارند).

۱۷- کاغذ چسب نواری

کاغذ چسب نواری، کاغذ کرافت رنگبری شده با رنگ بری نشده با آهاردهی نسبتاً زیاد است تا در مقابل نفوذ بیش از حد چسب به درون کاغذ مقاوم باشد. از ویژگی های مهم این کاغذ، انعطاف پذیری و قابلیت شکل پذیری است و می توان آن را مطابق با شکل بسته بندی تغییر داد.

۱۸- پلاستیک - کاغذ

پلاستیک - کاغذ، یک اصطلاح عمومی برای انواع کاغذهای ساخته شده از مخلوط پلاستیک و الیاف سلولزی است که خاصیت چاپ پذیری خوبی داشته و برای کاربردهای مختلف استفاده می شود.

۱۹- کاغذ برچسب

کاغذ برچسب، کاغذی بدون اندود یا از یک طرف اندود شده است و از خمیر کاغذهای شیمیایی که می تواند محتوی خمیر کاغذ مکانیکی باشد، تهیه می گردد. از خواص مهم این کاغذ، کدر بودن، قابلیت جذب چسب بدون چروک شدن و همچنین مقاومت برای عبور از ماشین چاپ است.

۲۰- کاغذ پاکت جارو برقی

کاغذی دولایه یا سه لایه است که دارای جذب آب موئینگی کم، نفوذپذیری به هوا، مقاومت پارگی و ترکیدن زیاد آن می باشد.

۲۱- کاغذهای چروک دار برای بسته بندی لوازم پزشکی سترون

کاغذی است که از خمیر شیمیایی رنگبری شده با استفاده از رزین های مصنوعی جهت افزایش مقاومت مرطوب (مقاومت به کشش پس از غوطه وری در آب) ساخته می شوند؛ طوری که الیاف کاغذ طی یک استفاده معمولی نباید از هم جدا شوند و به منظور افزایش انعطاف پذیری در این کاغذها به آنها چروک (کرپ) داده می شود. این کاغذها به عنوان لفاف با پوشش برای بسته بندی سترون (استریل) وسایل و تجهیزات پزشکی به کار رفته و حداقل گرماژ آنها ۵۲ گرم بر مترمربع است که معمولا روی این کاغذها علامت های رنگی که حساس به محیط سترون سازی (استریلیزاسیون) هستند، وجود دارد که پس از استریل شدن تغییر رنگ می دهند و این امر، امکان می دهد تا لوازم استریل شده از غیر استریل شناسایی شوند.

۲۲- کاغذهای مقاوم به چربی

کاغذی متراکم و بدون منفذ است که معمولا از خمیر شیمیایی سولفیت رنگبری نشده (قهوه ای) یا رنگبری شده (سفید) و گاهی از خمیر سولفات ساخته می شود. این کاغذ با اسید سولفوریک تیمار شده و خاصیت ضد چربی این کاغذها با عمل پالایش خمیر کاغذ به مدت طولانی حاصل می گردد. این کاغذها می توانند به صورت لمینیت شده نیز به عنوان لفاف بسته بندی برای مواد خوراکی مرطوب و چرب یا به عنوان کاغذ شیرینی استفاده شوند.

23- کاغذ موم دار

کاغذ یا مقوا از جنس کرافت و سولفیت رنگبری شده که با پارافین با سایر موم ها به وسیله عمل اشباع یا آغشته کردن سطحی تیمار شده باشد و چهار نوع است:

الف) کاغذ پوستر موم دار رنگبری شده؛

ب) کاغذ موم دار نفوذناپذیر به چربی؛

ج) کاغذ موم دار سبک رنگبری شده با رنگ بری نشده؛

د) کاغذ کرافت موم دار.

کاغذهای موم دار در حفظ و نگهداری انواع مواد غذایی، مواد آرایشی، صابون و تنباکو و به عنوان الفاف داخلی جعبه ها و کارتن ها و دیگر مصارف مشابه به کار می رود. کاغذ موم دار نباید موقع تاکردن ترک بخورد و ضخامت موم باید یکنواخت بوده و فاقد بوی نامطلوب باشد و حداقل نقطه ذوب موم باید 60 درجه سانتی گراد باشد.

کاغذ و مقوا به دو روش به شرح زیر موم دار می شوند:

الف - موم دار کردن مرطوب: در این روش فقط سطح کاغذ از موم پوشید می شود. این نوع موم زدن برای اتصال حرارتی (دوخت حرارتی) و لامینه کردن مناسب است. این کاغذ مقاومت خوبی در برابر بخار آب و رطوبت از خود نشان می دهد.

ب - موم دار کردن خشک در این روش موم به درون کاغذ نفوذ داده می شود (بدون این که دیده و یا با دست احساس شود). این کاغذها معمولاً به وسیله فیلم پوشانده می شوند تا نتوانند رطوبت و گازها را از خود عبور دهند.

۲4- کاغذ روغنی

کاغذ روغنی، کاغذ غیر قابل نفوذ با جرم پایه ۷۰ گرم بر متر مربع می باشد که دارای مقاومت فیزیکی زیاد بوده و از خمیر کاغذ شیمیایی تهیه شده است. این کاغذ ضد آب بوده و برای بسته بندی از آن استفاده می شود.

25- کاغذ پارشمينه

کاغذ مخصوص بسته بندی فراورده های لبنی است و روش تهیه این کاغذ به این گونه است که در آن کاغذ (بدون آهار) را از یک حمام اسید سولفوریک عبور می دهند تا سلولز تا حدی حل یا ژلاتینی شود. پس از خارج کردن اسید باقی مانده و آب کشی، یک توده الياف بی شکل و به هم چسبیده باقی می ماند که در مقابل رطوبت و چربی مقاوم بوده و بدون بو و مزه است. کاغذ تهیه شده از این الیاف در برابر آب سرد و آب جو و همچنین محلول آب نمک مقاوم بوده و از هم جدا نمی شود. ورق این کاغذها می تواند به وسیله نرم کننده نرم شود، ممکن است این کاغذها به موم آغشته شوند یا با موادی پوشانده شوند یا آج دار باشند. کاغذی که با شمينه می شود، باید از الیاف پنبه یا کاغذ شیمیایی خالص از چوب تهیه شود.

این کاغذ ویژگی های زیادی را باید دارا باشد؛ از جمله میزان آهن، ارسنیک، مس، سرب، بنزوئیک، اسید بوریک، نشاسته، ژلاتین و کازئین آن باید در حدود مشخصی باشد.

29- کاغذ نگهداری میوه جات

کاغذ نگهداری میوه، کاغذی است که از خمیر کاغذ شیمیایی سولفیت یا سولفات یا مخلوطی از این دو خمیر که بیشتر از 5 درصد خمیر کاغذ مکانیکی در آن وجود نداشته باشد، تهیه شده است و برای نگهداری مرکبات، سیب و سایر میوه جات قابل پیچیدن در کاغذ، کاربرد دارد.

این کاغذ با حداقل گرماژ ۱۸ گرم بر متر مربع باید عاری از تاخوردگی، سوراخ، پارگی و لکه باشد و اگر آغشته به روغن یا سموم قارچ کش باشد، باید آغشتگی به طریقی انجام شود که امکان چسبیدن ورق ها به همدیگر به حداقل برسد. ضمنأ سموم قارچ کش باید طبق تقاضای خریدار بوده و مورد تأیید سازمان حفظ نباتات (مجاز) باشد.

27- کاغذ سلوفان

کاغذ سلوفان طی فرایند شیمیایی به دست می آید که در آن سلولز شیمیایی را در سود سوزآور غوطه ور می کنند تا قلیا سلولز تشکیل شود. قلیا سلولز را برای مدت معینی نگاه داشته و سپس در دی سولفید کربن (CO2) حل می کنند که بر اثر آن مایعی به رنگ نارنجی براق به نام گزانتات سلولز تشکیل می شود. سپس با روزن رانی این مایع از میان منافذ ریز و کوچک یا صفحات پهن به داخل ظرف اسید سولفوریک، گزانتات بازیابی شده و الیاف ریون یا کاغذ سلوفان (فيلم سلوفان) تشکیل می شود. از این نوع کاغذ برای بسته بندی مواد غذایی نظیر چیپس و ماکارونی، فراورده های بهداشتی، صنعتی و دارویی استفاده می شود.

۲۸- کاغذ کیسه

کاغذ کیسه، کاغذی است مقاوم و محکم که از خمیر کاغذ کرافت رنگبری نشده، اما به خوبی پالایش شده با مقاومت کششی زیاد تهیه شده است. ماده اولیه و جرم پایه آن به اندازه و کاربرد کیسه بستگی دارد.

29- کاغذ سیگارت

کاغذی است ظریف با منافذ بسیار ریز و مقاومت کششی و کدری زیاد و جرم پایه کم و از خمیر کاغذ پنبه یا خمیر کاغذ شیمیایی به خوبی پالایش شده تهیه می گردد. این کاغذها معمولاً دارای جرم پایه ۲۰ گرم بر متر مربع است که در ماشین کاغذ براق شده و مقدار زیادی پر کننده مانند کربنات کلسیم و منیزیم جهت کاهش سرعت سوختن، دارا می باشد.

۳۰- کاغذ پاکت پستی

کاغذهایی که بر اساس کاربرد، شکل ظاهری و جرم پایه متفاوتی دارند. سطح این نوع کاغذها باید کاملاً صاف (بدون تاب خوردگی) با قابلیت تاخوردن، چاپ پذیری و کدری مناسب باشد. همچنین باید در جابه جایی و مراحل انجام مراسلات پستی از استحکام مناسبی برخوردار باشد.

۳۱- کاغذهای تزئینی

یک نام گذاری عمومی برای کاغذهایی است که جهت بسته بندی، کادو پیچی د موارد نظیر آنها به کار می رود.

این نوع کاغذ تقسیمات خاصی از کاغذ را نشان نمی دهد.

۳۲- کاغذ بسته بندی چای کیسه ای

به این کاغذها اصطلاحاً کاغذ صافی حرارتی نیز اطلاق می کنند و باید صد در صد سلولزی بوده و با الیافی از جنس ترموپلاستیک روی آن پوشش داده شود تا انجام دوخت حرارتی ممکن شود. این کاغذها باید بدون طعم، بو، مزه و رنگ باشند و ضمناً بتوانند محلول چای را به سرعت از خود عبور داده و در مقابل آب جوش مقاوم باشند. کلیه مواد به کار رفته در کاغذ بسته بندی چای، نخ دوخت، بست فلزی و برچسب مقوایی باید از لحاظ بهداشتی مجاز بوده و نباید اثر زیان آوری برای مصرف کننده داشته باشد.

۳۳- کاغذ ضد حریق

کاغذی است که جهت ایجاد خاصیت ضد حریق، با یک سری مواد شیمیایی خاص تیمار شده باشد. این کاغذها ضد حریق نیستند؛ ليكن آتش را انتقال داده و حریق را گسترده تر نمی کنند و معمولاً به صورت لمینیت شده با پلاستیک به عنوان کاغذ تزیینی در صحنه تئاتر، نمایشگاه های بزرگ و در برخی بسته بندی های خاص به کار می روند. خاصیت کندسازی اشتعال، معمولا به دلیل اشباع کردن کاغذ با موادی شامل آنتیموان و هالوژن ها(کلر، برم)، فسفر یا برات ها ایجاد می شود.

بسته بندی کاغذ و مقوایی باعث خاموشی آتش نمی شود و به خصوص اگر آتش بسیار زیاد باشد، دود حاصل معمولا سبب مرگ می شود. برخی از کند کننده های آتش ممکن است سمی باشند؛ نظیر برخی هالیدها(مثل کلراید، برماید) که باعث آزاد شدن دی اکسین در طی احتراق می شوند که می تواند باعث ایجاد حريقهای گسترده جنگلی شوند. ضمنا اکسید آنتیموان به صورت بالقوه سمی است.

34- کاغذ جاذب

کاغذهای جاذب به گونه ای می باشند که مواد و مایعات خاصی را جذب می نمایند. استفاده از واکنش های شیمیایی مختلف سبب به وجود آمدن خاصیت جذب معینی در کاغذ می شود. از این کاغذها در بسته بندی غذاهای تازه و محصولات صنعتی استفاده می شود.

۳5- کاغذ روکش دار

این کاغذها با ذرات طبیعی و مصنوعی پوشیده می شوند. هدف از پوشش دادن آنها بالا بردن کیفیت چاپ و گرافیک و دیگر ویژگی ها است. از این کاغذها برای پوشاندن سطح رویی بسته، تهیه برچسب و سایر موارد استفاده می نمایند.

۳۶- کاغذ تیشو

کاغذ تیشو از کاغذهای خوب بسته بندی می باشد. کاغذ تیشو نسبتاً نازک و از نیمه شفاف تا کدر تهیه می شود. این کاغذها با واکس یا سایر روغن ها و مواد دیگر به منظور بسته بندی آغشته می شوند و می توانند به صورت زیر، بسیار نرم، صاف در یک سطح یا هر دو سطح تهیه شوند. سطح صاف با عبور از بین رول های فولادی براق و صاف به دست می آید و برای نوشتن، واکس زدن مرطوب، چاپ و فرایندهای مشابه مناسب است. این کاغذ برای بسته بندی های سبک با چند لایه استفاده می شود.

37- کاغذ بدون بافت

کاغذ بدون بافت یا منسوج نبافته، لایه تهیه شده به صورت ورق، تار عنکبوتی یا لايه الياف است که در آن الیاف به صورت جهت یافته یا تصادفی قرار گرفته اند و به وسیله روش های مختلف از جمله اصطکاک، چسب و رزین، حرارت و عبور آب و سوزن های دوخت به یکدیگر پیوند می یابند. الیاف استفاده شده در این نوع لایه می تواند سلولزی (مرسریزه شده)، سنتزی یا ترکیبی از الیاف باشد. این نوع ورقه ها امروزه رشد چشمگیری در صنعت بسته بندی غذا، میوه و سایر کالاها داشته اند.

38- کاغذهای مخصوص و متفرقه

این کاغذها به منظور بسته بندی های خاص و با بهره گیری از واکنش ها، فرایندها و مواد مختلف شیمیایی و معدنی تهیه می شوند. به عنوان مثال، به منظور بسته بندی محصولات یخ زده نیاز به کاغذهایی با قابلیت انعطاف زیاد و مقاوم به سوراخ شدن داریم. ضمن اینکه این کاغذها باید نسبت به عبور بخار آب مقاوم باشند، مثلاً برای بسته بندی گوشت باید نسبت به نفوذ خون مقاومت نمایند. از انواع مهم کاغذهای این گروه می توان به کاغذ موم دار، کاغذ چروک دار، کاغذ زرورق، کاغذ مخملی ، کاغذهای اندود شده و پوشیده از مواد پلاستیکی، فلزی و شیمیایی اشاره کرد. به دلیل اهمیت بسیار زیاد این کاغذها به ذکر انواع رایج و مهم آن در بسته بندی می پردازیم.

۳۹- کاغذ پوشیده با ساران

عموما با روش های اندود کردن پوشیده می شود که البته شفاف و سفید می باشد. از خصوصیات کاغذ اندود شده با ساران به مقاومت در برابر اسیدهای ضعیف، قلیایی های ضعیف، روغن ها و چربی ها می توان اشاره کرد. از این نوع کاغذ اندود شده در بسته بندی غذاهای گرم می توان بهره گرفت، ولی آنها را نباید با هیدروکربن ها، کتن ها و ترکیبات آمونیم استفاده کرد.

40- کاغذ لمینیت شده با فویل آلومینیوم

فویل آلومینیوم با ضخامت گوناگون و معمولاً در دو ضخامت است که روی کاغذ می تواند لمینیت شود، تهیه می شود. زیبا، روشن و سخت می باشد که بهتر است با یک ماده نرم تر پوشیده شود.

41- کاغذ لمینیت شده با فویل سربی

دو نوع فویل سربی وجود دارد؛ یکی خالص شیمیایی (CP) که صددرصد سرب بوده و دیگری فویل ترکیبی یا مخلوط که با قلع اندود شده است. فویل های سربی را می توان روی کاغذ لمینت نمود و همچنین می توان از آنها به تنهایی نیز بهره گرفت. این فویل ها نسبت به حلال ها مقاوم هستند، ولی اسیدها و بازها روی آنها تأثير می گذارند. فویل سربی را نباید برای بسته بندی مواد غذایی و دارویی استفاده کرد.

42- کاغذ لمینیت شده با فویل پوشش شده از وینیل

از یک لایه فویل آلومینیوم با یک پوشش نازک وینیل تشکیل شده که روی کاغذ لمینیت می شود و غالباً بایک موم سبک برای بسته بندی لوازم آرایشی، مواد غذایی مانند: سس های مایونز و غیره به کار می رود. در برابر عبور بخار آب بی نهایت مقاوم است. نسبت به اسیدها و بازهای ضعیف مقاوم بوده ولی برای بسته بندی مواد حاوی الکل، روغن، آب، هیدروکربن ها، کتن ها، استرها و روغن های اصلی توصیه نمی شود.

43-کاغذ لمینیت شده با فویل پوشش شده از ساران

یک لایه نازک ساران معمولا با موم و یک فویل آلومینیوم روی کاغذ سفید سولفات لمینیت می شود. این کاغذ برای بسته بندی مواد روغنی و مواد مرطوب مناسب است، ولی نباید با هیدروکربن ها، کتنها و ترکیبات آمونیم استفاده شود.

44- کاغذ اندود شده با روغن كرافت یا روغن زرد

این کاغذ در مقابل آب و الكل مقاومت کمی دارد ولی در برابر اسیدهای ضعیف مقاوم است.

45-کاغذ اندود شده با الكالی سیاه

این نوع کاغذها سیاه رنگ بوده و مقاومت خوبی در برابر آب، روغن، چربی، اسیدها و قلیایی های ضعیف دارد؛ ولی در برابر اترها، کتنها و الکل ها مقاوم نیست.

46- کاغذ اندود شده با کازئین

این کاغذ مقاومت عالی در برابر هیدروکربن ها، کتن ها، استرها و الكل دارد ولی برای بسته بندی کالاهای مرطوب و مایعات نباید استفاده شود.